Zmiany ustawy prawo wodne wdrażają prawo unijne

26.05.2015 | n.b.

Po rozpatrzeniu poprawek Senatu, ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy prawo wodne oraz niektórych innych ustaw, ma wejść w życie jeszcze w 2015 r.

Celem nowelizacji prawa wodnego jest przede wszystkim wdrożenie rozwiązań prawnych Unii Europejskiej do krajowego porządku prawnego. 

Projekt nowelizowanej ustawy prawo wodne zakłada przede wszystkim:

• Zmiany struktury prawno organizacyjnej organów administracji publicznej właściwych w sprawach gospodarowania wodami, ze szczególnym uwzględnieniem rozdzielenia kompetencji w zakresie inwestycji i utrzymania mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną od funkcji administracyjnych i planistycznych.
• Systemowe rozwiązanie problemu niedofinansowania zadań z zakresu gospodarki wodnej.
• Zapewnienie komplementarności polityce opłat za wodę.

W zakresie zmian struktury prawo-organizacyjnej projekt ustawy zakłada likwidację 7 regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej wraz ze zniesieniem 7 dyrektorów regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej, a także likwidację 8 urzędów Żeglugi Śródlądowej wraz ze zniesieniem 8 dyrektorów Urzędów Żeglugi Śródlądowej.

Zamiast nich powołane zostanie 6 Urzędów Gospodarki Wodnej Regionów Wodnych wraz z 6 dyrektorami. Zostanie powołanych 6 Rad Gospodarki Wodnej, jako organy opiniodawczo-doradcze przy dyrektorach Urzędów Gospodarki Wodnej Regionów Wodnych.

Do kompetencji Dyrektora Urzędu Gospodarki Wodnej Regionów Wodnych będzie należało min. wydawanie pozwoleń wodnoprawnych, z wyłączeniem pozwoleń wodnoprawnych przypisanych do kompetencji starosty.

Projekt przewiduje utworzenie Zarządu Dorzecza Wisły oraz Zarządu Dorzecza Odry, jako dwóch państwowych osób prawnych, które będą odpowiedzialne za inwestycje i utrzymanie infrastruktury wodnej takiej jak wały, kanały, zbiorniki, stopnie wodne, tamy i inne. Rozwiąże to problem związany z podziałem kompetencji przy utrzymaniu infrastruktury wodnej.

Dyrektorzy Zarządów Dorzeczy będą powoływani przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej.

Źródłami przychodów Zarządu Dorzecza Wisły i Zarządu Dorzecza Odry będą min. dotacje Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, które pochodzą z wpływów z części opłat i kar środowiskowych generowanych w obszarze gospodarki wodnej; przychody z tytułu zbycia energii elektrycznej; przychody z opłat za eksploatację kruszywa; dotacje z budżetu państwa.

Nowelizacja ustawy przewiduje nadanie planom gospodarowania wodami na obszarze dorzeczy formy aktu prawa powszechnie obowiązującego.  Plany na obszarze dorzecza mają być przyjmowane w formie rozporządzenia Rady Ministrów. Zostanie umożliwione podejmowanie w każdym czasie koniecznych działań, w przypadku zagrożenia osiągnięcia celów środowiskowych (będą one mogły być podejmowane w każdym czasie, a nie wyłącznie w toku opracowywania projektu programu wodno-środowiskowego kraju).

Nowelizacja wprowadza pojęcia, które nie zostały wdrożone do polskiego prawodawstwa, m.in. „dobrego potencjału ekologicznego”, „dobrego stanu chemicznego wód podziemnych”, „dobrego stanu ekologicznego”, „dobrego stanu ilościowego wód podziemnych”. Zostanie doprecyzowana definicja „powodzi”. Wprowadzenie do ustawy także definicji: „normy jakości wód podziemnych”, „wartości progowej”, „znaczącej i utrzymującej się tendencji wzrostowej” oraz „wartości tła”.

W zakresie ścieków zostanie usprawniony procesu wyznaczania aglomeracji. Określona zostanie gmina, która będzie pełnić rolę koordynatora w aglomeracji, obejmującej więcej niż jedną gminę (gmina wiodąca). Zmianie ulegnie definicja ,,aglomeracji’’. Ustawa zakłada przeprowadzanie co dwa lata przeglądów obszarów i granic aglomeracji, i w razie potrzeby dokonywania w nich zmian, a także zakłada wprowadzenie elastycznego mechanizmu umożliwiającego dokonywanie zmian w obowiązujących uchwałach sejmików województw, co pozwoli na systematyczne dostosowywanie potrzeb inwestycyjnych – w ramach gospodarki ściekowej – do faktycznych potrzeb, w związku z ciągłą migracją ludności na terenach objętych obszarem i granicami aglomeracji.

Nowelizacja ustawy prawo wodne zakłada rozbudowanie oraz doprecyzowanie regulacji w zakresie katastru wodnego, a także rozbudowanie i doprecyzowanie regulacji w zakresie wykonywania kontroli gospodarowania wodami.

Reforma spółek wodnych i związków wałowych, obejmująca w szczególności przypisanie gminie, jako zadania własnego, utrzymywanie urządzeń melioracji wodnych szczegółowych oraz umożliwienie gminie ustalanie opłat, które zastąpią składki ponoszone na rzecz spółek wodnych.

W związku z nowelizacją ustawy prawo wodne zakłada się również wprowadzenie zmian innych ustawach, które mają odniesienie do omawianej ustawy, min. w ustawie – prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232), ustawie – o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r. poz. 518) i innych.

Nowelizacja wprowadza do polskiej regulacji ustawy prawo wodne następujące unijne dyrektywy:

• Dyrektywę Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych (Dz. Urz. WE L 135 z 30.05.1991, str. 40, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 26);
• Dyrektywę 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. WE L 327 z 22.12.2000, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 5, str. 275);
• Dyrektywę 2006/118/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem ich stanu (Dz. Urz. UE L 372 z 27.12.2006, str. 19);
• Dyrektywę 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim (Dz. Urz. UE L 288 z 06.11.2007, str. 27);
• Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/105/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie środowiskowych norm jakości w dziedzinie polityki wodnej, zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy Rady 82/176/EWG, 83/513/EWG, 84/156/EWG, 84/491/EWG i 86/280/EWG oraz zmieniającej dyrektywę 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. Urz. UE L 348 z 24.12.2008, str. 84).